Emissieberekening mobiele werktuigen

In het kort

Mobiele werktuigen zijn voertuigen die in beginsel geen gebruik maken van de openbare weg en bijvoorbeeld worden ingezet in onder meer de landbouw en bij bouwprojecten. Voorbeelden van mobiele werktuigen zijn graafmachines, kiepwagens, bulldozers en tractoren. De emissiefactoren van mobiele werktuigen zijn afhankelijk van de emissienormen die van toepassing zijn op de stageklasse behorend bij het desbetreffende werktuig. Het tijdsverloop van de motorbelasting van het werktuig, ook wel het inzetprofiel, vormen de basis van de emissiefactor van een werktuig. Bij zelfstandige verplaatsingen via de openbare weg zijn de hier besproken emissiefactoren niet van toepassing. Bij het berekenen van de emissies van NO_X en NH₃ van mobiele werktuigen wordt onderscheid gemaakt tussen emissies bij belasting en bij stationair draaien. De emissies bij belasting worden berekend op basis van gegevens over het brandstofverbruik of het aantal draaiuren. De emissies bij stationair draaien worden berekend op basis van de tijd dat het werktuig stationair draait en gegevens over de cilinderinhoud.

Hoe berekent AERIUS de emissies van mobiele werktuigen?

Berekening emissies op basis van brandstofverbruik per stageklasse

Indien voor een mobiel werktuig met een dieselmotor de stageklasse bekend is, kan de gebruiker het jaarlijkse dieselverbruik per stageklasse invoeren. AERIUS berekent vervolgens de emissies van stikstofoxiden (NO_X) en ammoniak (NH₃) op basis van generieke gegevens over de NO_X en NH₃ emissie per liter brandstof. Daarbij wordt zowel de emissie als gevolg belasting als door stationair draaien meegenomen. De emissie van NO_x en NH­₃ wordt berekend volgens de hieronder beschreven formules, waarbij de methode voor NO_x en NH₃ identiek is. De eenheden zijn gegeven tussen de rechte haken [ ].

De gebruiker voert in:

1)   De stageklasse van het werktuig
2)   Het totale brandstofverbruik als gevolg van belasting en stationair draaien (B), [liter brandstof/jaar]
3)   De tijd dat het werktuig stationair draait (TS), [uur/jaar]
4)   De cilinderinhoud van het werktuig. (CI), [liter]

De cilinderinhoud (dit is de inhoud van alle cilinders opgeteld) van het werktuig is nodig, omdat de emissiefactor tijdens stationair draaien hiervan afhangt. Wanneer de cilinderinhoud niet bekend is, dan kan deze geschat worden uit het vermogen van het werktuig, met behulp van de volgende formule:

CI = V/20

Met :

Tevens wordt opgemerkt dat de emissie tijdens stationair draaien alleen kan worden berekend voor werktuigen op diesel. Voor de werktuigen op andere brandstoffen is de emissiefactor tijdens stationair draaien niet bekend.

Op basis van de ingevoerde gegevens wordt het brandstofverbruik tijdens belasting (Work) en stationair draaien in liter per jaar als volgt bepaald:

BS   =  TS * BSPU_CI * CI
BW = B – BS

Met :

Vervolgens wordt de emissie tijdens stationair draaien en tijdens belasting bepaald en worden deze emissies gesommeerd om tot de totale emissie in kg/jaar te komen.

ES    = TS * EFS_CI * CI / 1000
EW = BW *EFW / 1000
E      = ES + EW

Met :

Berekening emissies op basis van een eigen specificatie

Een gebruiker kan in AERIUS zelf de totale emissies NO_x en NH₃ van het desbetreffende mobiele werktuig invoeren, of deze berekenen aan de hand van kenmerken van het mobiele werktuig, zoals het vermogen en het aantal draaiuren.

AERIUS biedt de gebruiker ook ondersteuning bij het zelf berekenen van de emissie. Daarvoor is een tool - de zogenaamde rekenmachine - ontwikkeld waarin de gebruiker een keuze kan maken tussen een berekening op basis van ‘draaiuren’ en op basis van ‘brandstofverbruik’.

Bij de keuze voor ‘draaiuren’ berekent AERIUS de emissie met onderstaande formule:

EMW=V*Be*G*EFW/1000

Met:

De gebruiker voert zelf waarden in voor het vermogen, de belasting, het aantal draaiuren en de emissiefactor. Als ondersteuning kan de gebruiker kiezen uit een aantal gespecificeerde mobiele werktuigen, waarvan de voor de formule benodigde waarden bekend zijn. Deze werktuigen kunnen gekozen worden in het drop-down menu.

Bij de keuze voor ‘brandstofverbruik’ berekent AERIUS de emissie met onderstaande formule:

EMW=EFW*BW*D/RG

Met :

Net als bij de emissieberekening op basis van de draaiuren kan de gebruiker zelf waarden invoeren of kan de gebruiker kiezen uit een aantal gespecificeerde mobiele werktuigen, waarvan de voor de formule benodigde waarden bekend zijn. Deze werktuigen kunnen gekozen worden in het drop-down menu.

Bij een berekening op basis van eigen specificatie wordt, als gebruikt wordt gemaakt van de ‘rekenmachine’, alleen de emissie als gevolg van belasting berekend. De rekenmachine biedt geen ondersteuning om de emissie als gevolg van stationair draaien te berekenen. Voor werktuigen op diesel kan de gebruiker de emissie als gevolg van stationair draaien zelf berekenen en invoeren. De benodigde formules staan aan het begin van dit factsheet, en de benodigde emissiefactoren vind u hier.  Een uitgebreidere toelichting op deze berekeningen is gegeven in de instructie gegevensinvoer.

Beschrijving data in gepubliceerde spreadsheets
De data die in ten grondslag ligt aan de emissieberekening voor de mobiele werktuigen - zoals emissiefactoren en brandstofverbruik -  is gepubliceerd in de vorm van excel spreadsheets.  De locatie van deze spreadsheets is te vinden
in factsheets : Mobiele werktuigen - stage klasse emissiefactoren en Mobiele werktuigen – eigen typering emissiefactoren. 

De relatie tussen de benaming van de data in de spreadsheets en de afkortingen in de formules in deze factsheet volgt hieronder.

Berekening emissie op basis van stageklasse (tabblad NRMM per stage)

Berekening emissie op basis van eigen specificatie (tabblad NRMM  per type en bouwjaar)

Gerelateerde factsheets